Czcigodny Sługa Boży kard. August Hlond
(1881-1948)kardynał; w latach 1926-1948;
Prymas Polski
Założyciel Towarzystwa Chrystusowego; salezjanin
1922-1926
Echa pielgrzymki śląskiej do Rzymu. Wywiad W. Biegi.
Czerwiec 1925.
Pielgrzymka śląska - mówił Ks. Administrator Apostolski - miała charakter urzędowy, diecezjalny w tym znaczeniu, że była oficjalną reprezentacją ludu śląskiego, z Arcypasterzem swym na czele, wobec czego - wyjazdy ze Śląska innych grup większych lub mniejszych przedstawiać się muszą jako przedsiębiorstwa prywatne, chociaż zdążają lub chcą zdążać także do Rzymu.
Pod względem swego układu, pielgrzymka była wycieczką przeważnie ludowo-robotniczą, co w Rzymie, a zwłaszcza w sferach watykańskich wywołało bardzo dodatnie wrażenie, uzupełniając obraz pielgrzymek polskich, które reprezentowały wszystkie stany. Odznaczała się ona tak doskonałą organizacją i taką karnością, że budziła ogólny podziw we Włoszech i po drodze do nich. Najmniejszy incydent nie zakłócił porządku.
- Jestem przekonany, że obchody religijne wywarły na uczestnikach pielgrzymki niezatarte wrażenie.
- Obchody religijne w samym Rzymie nacechowane były powagą i głębokim przejęciem się uroczystościami. Wielkie wzruszenie ogarniało pątników, ilekroć oglądali Ojca św., co zaszło aż trzy razy. Niezapomniane wspomnienie pozostawiła w ich sercach audiencja papieska nacechowana rozczulającą dobrocią Ojca św. dla śląskiego ludu. Szczególniej ujął sobie Jego Świątobliwość serca pielgrzymów tym, że już po skończonej audiencji wrócił na głos pieśni "Boże coś Polskę" z lóż watykańskich do sali, wysłuchał - stojąc - całego hymnu i pochwalił śpiewających wyrzekłszy w języku polskim "bardzo dobrze"!
- Sądzę, że pielgrzymka obok innych walorów odniosła także i sukces polityczny.
- Pielgrzymka sama w sobie nie miała żadnego celu politycznie nie oficjalne narodu za granicą, nie pozostało bez wpływów na kształtowanie się stosunków politycznych. Gorąca i szczera życzliwość z jaką do pielgrzymki odnosiły się szersze koła społeczeństwa włoskiego, a szczególniej niezwykła serdeczność, z jaką witały ją najwyższe sfery watykańskie, mogą mieć dla Polski tylko bardzo dodatnie znaczenie.
- Ile osób wzięło udział w pielgrzymce śląskiej?
- 427, przeważnie Polaków, bo pielgrzymów narodowości niemieckiej było tylko około 40. Ponieważ do Administracji Apostolskiej dochodzą z różnych kół życzenia, aby w jesieni urządzono jeszcze jedną pielgrzymkę śląską, - prawdopodobnie - oczywiście przy zgłoszeniu się odpowiedniej liczby uczestników minimalnie 400 osób - podąży do Rzymu druga wycieczka pątnicza ze Śląska we wrześniu br.
- Ta druga na pewno przyjdzie do skutku, gdyż uczestnicy pierwszej z zachwytem wyrażają się o jej zorganizowaniu.
- Organizację pielgrzymki przeprowadził wzorowo i z wielkimi osobistymi ofiarami ks. Gawlina, sekretarz Generalny Ligi Katolickiej. On również przewodniczył pielgrzymce, a wywiązał się ze swego zadania tak szczęśliwie, że pątnicy nie mieli dlań dość słów uznania i wdzięczności. Było mi miłym obowiązkiem towarzyszyć pielgrzymce i przedstawić ją Ojcu świętemu, który wyraził przede mną kilkakrotnie swe ojcowskie zadowolenie z jej przybycia i jej zachowania się w Wiecznym Mieście.
- Muszę tu jeszcze zaznaczyć - kończy Ks. Administrator Apostolski, że szczególnego blasku nadał pielgrzymce naszej w Rzymie ks. arcybiskup Cieplak, który zajmował się czule Ślązakami, towarzysząc im w ich obchodach jubileuszowych i otaczając ich na każdym kroku serdeczną opieką. Toteż Ślązacy odjeżdżając, wręczyli dostojnemu męczennikowi w dowód miłości i wdzięczności specjalnie wykonaną przez artystę polskiego Jurę, spiżową płaskorzeźbę z podobizną arcybiskupa. Podkreślić też należy wielkie zasługi Komitetu rzymskiego, który pielgrzymce przygotował i uprzyjemnił pobyt w Rzymie. Obok księży Skrzypczaka i Janickiego w Rzymie, wyróżnił się w tej pracy przede wszystkim prezes Komitetu p. konsul generalny dr Brodzki.
Druk: "Goniec Śląski", 128(1925), s. 226-227;
także: Dzieła, s. 139-140.