Czcigodny Sługa Boży kard. August Hlond
(1881-1948)kardynał; w latach 1926-1948;
Prymas Polski
Założyciel Towarzystwa Chrystusowego; salezjanin
1922-1926
O przyszłe pokolenie kapłanów i nauczycieli.
Katowice, dnia 30 marca 1924.
Wobec wzrastających ustawicznie zadań pracy duszpasterskiej brak księży coraz dotkliwiej daje się we znaki.
Dla Wielebnego Duchowieństwa wynika stąd potrzeba i po prostu obowiązek dołożenia ze swojej strony wszelkich starań, by temu brakowi zaradzić. Wśród ludu naszego głęboko religijnego mimo spustoszeń moralnych spowodowanych wojną i jej następstwami niewątpliwie i dzisiaj znajduje się dużo powołań kapłańskich. Powołania te budzące się w wieku młodocianym wymagają jednak dopilnowania i pielęgnowania zwłaszcza ze strony duszpasterza. Od dawna było chlubą księży górnośląskich, że z szczególnym zamiłowaniem umożliwiali chłopcom uzdolnionym dostęp do nauk wyższych przez udzielania lekcji i że serdecznym, ojcowskim obcowaniem z młodzieżą gimnazjalną umieli wzbudzić w niejednym młodym sercu to głębokie przejęcie się ideą kapłaństwa, które zwykle jest wyraźnym znakiem powołania kapłańskiego. Dużo można pod tym względem uczynić w nauce religii i na ambonie, również też w towarzystwach i w prywatnym obcowaniu z parafianami przez pogłębione pouczenie o Sakramencie kapłaństwa i o powołaniu kapłańskim (głębokich myśli można zaczerpnąć ze znakomitej książki O. Woronieckiego O.P. "Królewskie Kapłaństwo" Poznań, Księgarnia Św. Wojciecha). Szczególnie zalecamy Wiel. Duchowieństwu udzielać chłopcom uzdolnionym lekcji przygotowawczych do nauk gimnazjalnych, przede wszystkim zaś należy często zachęcać lud do gorliwej modlitwy o dobrych kapłanów.
Poważne zadanie przypada Wiel. Duchowieństwu także co do przyszłego pokolenia nauczycieli. Doszło do naszej wiadomości, że z chłopców zgłaszających się do seminariów nauczycielskich, tylko znikoma część jest uzdolnionych. Rodzice często kierują się przeważnie względami materialnymi i wolą chłopców uzdolnionych do nauk oddać do biur przedsiębiorstw handlowych i przemysłowych. Takim sposobem ginie niejedno powołanie nauczycielskie. Wobec takiego stanu rzeczy trzeba się po prostu obawiać, że w stanie nauczycielskim tak niezmiernie doniosłym dla wychowania narodu tu na Śląsku w przyszłości zacznie górować miernota, niewystarczająca ilość kandydatów pochodzących z ludu śląskiego staje się zaś przyczyną, że do seminariów śląskich przyjmuje się nieproporcjonalnie dużo chłopców a innych dzielnic. Jeżeli nam zależy na tym, by się dochować nauczycielstwa wyrośniętego z ludu śląskiego, koniecznie musimy obudzić w ludzie zrozumienie, jak doniosłym i zaszczytnym jest stan nauczycielski, i zachęcać rodziców, by oddawali chłopców uzdolnionych po ukończeniu szkoły powszechnej do seminarium nauczycielskiego. Sposobność ku temu nadarza się tak w szkole jak na ambonie, w towarzystwach i w osobistym obcowaniu pastoralnym. Seminaria nauczycielskie męskie znajdują się w Pszczynie, w Mysłowicach i w Tarnowskich Górach; tam też można zasięgnąć bliższych informacji co do warunków przyjmowania.
Druk: "Rozporządzenie Administracji Apostolskiej Śląska Polskiego", 14(1924), s. 5-6;
także: Dzieła, s. 127.