Czcigodny Sługa Boży kard. August Hlond
(1881-1948)kardynał; w latach 1926-1948;
Prymas Polski
Założyciel Towarzystwa Chrystusowego; salezjanin
1926-1932
W sprawie kolekt kościelnych.
Poznań, dnia 25 grudnia 1929.
Obok rosnących wydatków na cele kościelne w poszczególnych parafiach wymagają zaspokojenia ogólne potrzeby życia kościelnego naszych Archidiecezji, a ponadto ciążą na nas koszty wspólnych diecezjom Polski dzieł katolickich i udział w wspieraniu światowych zadań Kościoła, poleconych przez Stolicę św. I tej dziedzinie powinno duchowieństwo poświęcić swą uwagę i swą troskę. Dbając o to, aby się miejscowe życie kościelne wskutek niedostatecznych funduszów nie kurczyło, powinni księża ogarnąć myślą i sercem także potrzeby Archidiecezji i całego Kościoła. Szerokie zrozumienie także tych z zadań wiary świętej, które leżą poza granicami parafii, powinno dzisiaj więcej niż kiedykolwiek cechować duchowieństwo i nowoczesnego katolika. Małoduszność i ciasnota myśli jest tu równie zabójcza, jak w innych dziedzinach, bo nie wychowując do szerokiej myśli i do większego czynu, ścieśnia i hamuje ofiarność także na cele miejscowe.
Jestem przekonany, że całe wielebne Duchowieństwo wielkopolskie będzie się także pod tym względem chlubnie odznaczało, doceniając należycie wielkie akcje Kościoła i budzić w wiernych świadomość, że z obowiązku katolików powinni się serdecznie zajmować także tymi sprawami, które dotyczą archidiecezji i całego świata katolickiego. Sprawiłoby mi naprawdę przykrość, gdyby ten lub ów duszpasterz nie zajmować powinnego stanowiska w stosunku do nakazanych na te cele kolekt i traktował je jako "malum necessarium", polecając je niechętnie, nie odsyłając ich w porę, a nawet obracając je częściowo na potrzeby miejscowe.
Ujmując w całość dotychczasowe prawo diecezjalne w tym względzie i mając na oku najgwałtowniejsze potrzeby życia katolickiego zarówno w naszych Archidiecezjach jak w całym kraju i Kościele, zarządzam z dniem l stycznia 1930 r. co następuje:
a) obowiązują następujące kolekty:
1. Na misje w uroczystość św. Trzech Króli;
2. Na propagandę trzeźwości w dzień Matki Boskiej Gromnicznej;
3. Na katolickie potrzeby szkolne w Archidiecezjach w niedzielę in Sexagesima;
4. Na budowę nowych kościołów w Niedzielę Palmową;
5. Na cele katolickie w Ziemi Świętej w Wielki Piątek;
6. Na biedne kościoły w archidiecezjach w drugie święto Zmartwychwstania Pańskiego;
7. Na Związek Młodych Polek w niedzielę po 3 maju;
8. Na polskie duszpasterstwo zagraniczne w Wniebowstąpienie Pańskie;
9. Na Katolicki Uniwersytet Lubelski w Zesłanie Ducha Św.;
10. Na Świętopietrze w uroczystość Św. Apostołów Piotra i Pawła;
11. Na polskie duszpasterstwo zagraniczne w pierwszą niedzielę października;
12. Na Misje w przedostatnią niedzielę października;
13. Na Związek Młodzieży Polskiej w niedzielę po Św. Stanisławie Kostce;
14. Na Świętopietrze w Boże Narodzenie.
b) Każdą Kolektę należy w poprzednią niedzielę wyraźnie zapowiedzieć i wyjaśnić, zachęcając do niej i budząc w wiernych zrozumienie dla wielkich ruchów i akcji Kościoła.
c) Przepisane kolekty należy zbierać w wszystkich kościołach parafialnych i sukursalnych oraz w wszystkich kościołach publicznych i w kaplicach półpublicznych nie tylko na sumie, lecz także na innych Mszach świętych.
d) Sub gravi praecepto canonico odsyłać należy wszystkie kolekty w tej wysokości, w jakiej je zebrano, nie zatrzymując z nich nic pod żadnym pozorem na cele miejscowe. W tym względzie odwołuję i znoszę wszelkie zwolnienia i ulgi, przyznane parafiom i kościołom przeze mnie i przez moich Poprzedników.
e) Korzystając z istniejących ułatwień pocztowych, należy wysyłać kolekty w pierwszym tygodniu po ich zebraniu, do Księży Dziekanów, nie czekając na przygodne spotkanie się z nimi.
f) Przewielebni Księża Dziekani odeślą zebrane od Księży proboszczów kolekty w pierwszych dniach następnego miesiąca do Kurii Arcybiskupich, z wyjątkiem kolekt na Misje, propagandę trzeźwości i na Polskie duszpasterstwo zagraniczne, które to kolekty skierować należy w tym samym terminie do mojej Kancelarii Prymasowskiej. Do każdej przesyłki dołączą Księża Dziekani wykaz kolekt zebranych w poszczególnych parafiach.
g) Jałmużny postne odeślą Księża proboszczowie do księży dziekanów przed Białą Niedzielą.
h) Kolekty zaległe za rok 1929 prześlą księża proboszczowie bezpośrednio do Kurii Arcybiskupich lub do mojej Kancelarii w przeciągli przyszłego stycznia pod grozą kar porządkowych.
Druk: "Miesięcznik Kościelny Archidiecezyj Gnieźnieńskiej i Poznańskiej", 1(1930), s. 7-8;
także: Dzieła, s. 254-256.